Jak wspierać nastolatka w radzeniu sobie z izolacją?

Jeśli zauważysz, że Twoje dziecko jest odizolowane, czuje się samotne, cierpi z powodu braku kontaktów, jest odrzucone przez rówieśników lub nie potrafi nawiązać z nimi kontaktów, to znak, że potrzebuje wsparcia i wzywa Cię do działania. Ale pamiętaj, że dobre intencje rodzica nie zawsze oznaczają sukces – pomoc nastolatkowi w przezwyciężeniu izolacji wymaga empatii, zrozumienia i autentycznego zaangażowania. Oto kilka kluczowych wskazówek.

Zaopiekuj emocje nastolatka!

Bez względu na Twoją ocenę sytuacji, dziecko przeżywa swoje emocje i warto je dostrzec. Przede wszystkim wysłuchaj swojego nastolatka! Czasami narracja przez trudne zachowanie jest tylko czubkiem góry lodowej. Pod spodem może być ukryte cierpienie, ból, złość, wściekłość, strach lub niezaspokojone potrzeby. Zauważ oraz pomóż mu nazwać i zaakceptować to, co czuje. Daj nastolatkowi przestrzeń do wyrażenia myśli oraz emocji bez oceniania czy przerywania.
Zadawaj otwarte pytania! Zamiast „Czy wszystko w porządku?”, spróbuj:
•    Jak się dzisiaj czujesz?
•    Czy jest coś, o czym chcesz porozmawiać?

Jeśli nastolatek nie chce rozmawiać, nie zniechęcaj się. Czasem potrzebuje więcej przestrzeni, by się otworzyć.
Empatyczne spojrzenie z perspektywy dziecka i zaakceptowanie emocji takich, jakie się pojawiły, jest pierwszym krokiem do udzielenia pomocy. Jeśli je zauważysz, możesz pomóc nazwać, mówiąc:
•    Widzę, że nie wychodzisz po lekcjach…
•    To już trzeci raz w tym tygodniu, kiedy sam wracasz ze szkoły...
•    Zauważyłam, że nie chodzisz na żadne spotkania poza lekcjami…
•    To musi być smutne, gdy…

Można porozmawiać o smutku, tęsknocie, samotności, złości i frustracji, lęku, strachu czy wstydzie. Ale może się tak stać, że nastolatek nie będzie chciał z nami rozmawiać na ten temat i zamknie rozmowę, mówiąc “Nie, wcale tak nie myślę/nie czuję!”. Czasem samo dostrzeżenie i wypowiedzenie na głos emocji może przynieść ulgę.

Zacieśniaj więzi

Wspólnie spędzajcie czas! Nie liczy się jego ilość, ale jakość. Wybierzcie aktywność, która sprawi Wam obojgu przyjemność (np. aktywności sportowe, oglądanie filmów, słuchanie muzyki, wspólne gotowanie, spacer z psem, rozmowa). Staraj się, aby czas spędzony razem był wolny od ocen i presji. Wspierajmy dzieci, słuchajmy i oferujmy narzędzia do tworzenia relacji, które będą dla nich źródłem siły oraz radości na całe życie. Angażowanie się w życie nastolatka, zarówno w sferze codziennych obowiązków, jak i pasji, to ważny krok ku zdrowym relacjom. Wspólne spędzanie czasu pozwala na budowanie więzi.
Badania opublikowane w "Journal of Adolescent Health" wykazały, że rodzice, którzy są zaangażowani w życie swoich dzieci, przyczyniają się do ich lepszego funkcjonowania społecznego oraz emocjonalnego. Warto także wspierać zainteresowania młodzieży, niezależnie od tego, czy jest to muzyka, sport czy sztuka. Inwestuj czas i energię w te relacje, aby młodzi ludzie mogli stać się szczęśliwymi, pewnymi siebie dorosłymi.

Zachęcaj do kontaktów społecznych

Pomóż nastolatkowi znaleźć bezpieczne sposoby kontaktu z rówieśnikami (rozmowy online, spotkania na żywo w małych grupach, udział w kołach zainteresowań lub warsztatach).

Bądź wzorem i wsparciem

Dziecko obserwuje Ciebie oraz Twoje trudności. Pokaż mu, że Ty także masz gorsze dni i jak sobie z nimi radzisz. Jednocześnie pamiętaj o kilku ważnych zasadach:
•    Unikaj krytyki i nadmiernej presji
•    Więcej słuchaj, mniej mów
•    Celebruj nawet małe sukcesy
•    Doceniaj, nie oceniaj

Daj dziecku poczucie bezpieczeństwa i akceptacji!

Rozważ wsparcie specjalisty

Jeśli izolacja i samotność utrzymują się dłużej oraz wpływają na zdrowie psychiczne nastolatka, warto skonsultować się z psychologiem, terapeutą lub zapisać dziecko do grupy wsparcia rozwijającej kompetencje emocjonalno-społeczne.

Najważniejsze: Twoje dziecko powinno wiedzieć, że nie jest samo. Jego uczucia są ważne, a Ty zawsze jesteś po jego stronie i oferujesz wsparcie.

PODSUMOWANIE

Budowanie zdrowych relacji społecznych to proces, który wymaga czasu, cierpliwości i praktyki. Młodzi ludzie potrzebują wsparcia dorosłych, którzy pokażą im, jak być dobrym przyjacielem, jak komunikować swoje potrzeby oraz jak radzić sobie z konfliktami. Pamiętaj, że najlepszym nauczycielem jest przykład – młodzi ludzie uczą się przede wszystkim poprzez obserwację, a rodzice są pierwszymi wzorcami do naśladowania. Dlatego ważne jest, aby rodzice sami praktykowali zdrowe relacje społeczne. Okazywanie empatii, szacunku czy asertywności w relacjach z innymi ludźmi daje nastolatkom konkretne przykłady, jak budować swoje własne relacje. Badania wykazują, że dzieci, które obserwują pozytywne wzorce w rodzinie, mają większe szanse na nawiązywanie zdrowych oraz trwałych więzi w późniejszym życiu.