Dokładne przyczyny atopowego zapalenia skóry nie są niestety znane. AZS należy do grupy schorzeń atopowych, których istotą jest genetycznie uwarunkowana skłonność do rozwoju reakcji alergicznej. Wiele badań wskazuje, że alergia pokarmowa odgrywa ważną rolę w patogenezie AZS – szczególnie u małych dzieci, u których najczęściej stwierdza się alergię na alergeny pokarmowe, najczęściej na mleko. Stąd inna nazwa AZS – skaza białkowa. Z doświadczeń klinicznych wynika, że z czasem u tych dzieci dochodzi do rozwoju tolerancji na mleko, a jednocześnie może pojawić się alergia powietrznopochodna. Wtedy zmianom skórnym często towarzyszą objawy alergii ze strony innych układów, najczęściej układu oddechowego.
Przeczytaj także: Alergia u niemowlaka - co warto wiedzieć?
Najistotniejszy z punktu widzenia zaleceń pielęgnacyjnych jest fakt, że niezależnie od opisanych powyżej mechanizmów alergicznych, u dzieci chory na AZS występują także genetycznie uwarunkowane zaburzenia prawidłowej budowy i funkcji bariery naskórkowej (naturalnej bariery ochronnej skóry), w tym niedobór nienasyconych kwasów tłuszczowych, czy niedobór NMF (składników naturalnego czynnika nawilżającego). Nieprawidłowa bariera naskórkowa u dzieci chorych na AZS nie chroni ich skóry należycie zarówno przed nadmierna utratą wody – stąd suchość skóry, jak i przed wnikaniem przez skórę alergenów i substancji drażniących.