Rysunki dziecka – jak je interpretować?

Kartki, ściany i podłogi – wszystko pomalowane! Nie gniewaj się na swojego maluszka, bo już od drugiego roku życia może chwycić za kredki i flamastry. Ale dziecięce rysunki to nie tylko sposób na spędzenie czasu czy rozbudzenie kreatywności, ale także źródło informacji na temat Twojego dziecka.

Dziecięce rysunki – dlaczego są takie ważne?

Rysowanie to dobry pomysł na rozwijanie kreatywności. To właśnie wtedy dziecko ujawnia swoje emocje, pragnienia i lęki. Przygotowaliśmy krótki poradnik, który pomoże Ci zinterpretować dziecięcą twórczość i poznać bliżej świat Twojego szkraba.

Dlaczego powinnaś się cieszyć, kiedy Twoje dziecko rysuje? Bo to świetny trening umiejętności manualnych i regulator emocji. Rysowanie pozwala pokazać ważne aspekty życia dziecka i uzewnętrznić emocje. Kiedy dziecko rysuje - na kartce kredkami, czy na tablicy albo chodniku kredą, to bez znaczenia - trenuje cierpliwość i silnie rozwija swój mózg. Rysunek wskazuje też wiele rodzicom. Prace dziecka przedstawiają często Was dom i rodzinę, co świetnie nadaje się do interpretacji w kontekście relacji dziecka wobec rodziny. Rysunek mówi więcej, niż się na pierwszy rzut oka może wydawać! Jednak szczegółowo o tym, jak interpretować rysunki dziecka, powiemy sobie w dalszej części artykułu.

Dziecięce rysunki – dlaczego są takie ważne?

Rysunki dzieci w różnym wieku

Nie każdy rodzic wie, jak interpretować rysunki dziecka – przydadzą się doświadczenie i wiedza innych. Interpretować możemy rysunki dziecięce w różnym wieku – zarówno tych 2-3 letnich, 5-letnich, 7-letnich, a nawet nastolatków. My jednak skupimy się na wczesnym okresie twórczości dziecka.

Na początku na kartkach papieru pojawiają się bazgroły dziecka. Choć nie mają żadnego znaczenia, są ważnym etapem w rozwoju rysunku u malucha. Brak treści nie jest ważny. Dziecko w wieku 1,5-2 lat dopiero uczy się prawidłowego trzymania kredek i nacisku na papier. To także etap poznawania kolorów. Rysunek z bazgrołami jeszcze nie świadczy o tym, co maluch czuje.

Gdy dziecko jest w wieku 2-4 lat, na rysunkach zaczynają pojawiać się ważne postacie z życia dziecka - pojawia się mama i tata oraz inne bliskie osoby w rodzinie: dziadek i babcia, rodzeństwo i domowe zwierzaki. Postaci mają na razie proste, geometryczne formy.

W wieku 4-6 lat rysowane postacie są już bardziej szczegółowe. Maluch stara się też rysować elementy swojego otoczenia - dom, drzewa i inne elementy krajobrazu, jak kwiaty, chmury, słońce.

Między 6. a 9. rokiem życia przedmioty są odwzorowywane dużo dokładniej - drzewa mają liście, budynki okna, a osoby różne stroje.

Rysunek rodziny – na co zwrócić uwagę?

Zwróć szczególną uwagę na to, jaka jest kolejność rysowania postaci w rodzinie. Wedle interpretacji psychologów, jako pierwsza na kartce występuje osoba, z którą dziecko jest najbardziej związane emocjonalnie. Często dorysowuje też dodatki, takie jak korale czy wąsy. Ważna jest też wielkość namalowanej mamy, taty lub psa – wtedy nie ma wątpliwości, kto jest dla szkraba najważniejszy.

Kolejność rysowania postaci świadczy o tym, kto jest najważniejszy dla dziecka. Gdy dziecko rysuje rodzinę, najczęściej z lewej strony kartki pojawiają się mama i tata. Z rysunku można odczytać nie tylko to, kogo dziecko lubi, ale też jak postrzega relację w domu. Jeśli pierwszy na rysunku jest ojciec, maluch może postrzegać go jako głowę rodziny. Jeśli to mama, być może w jego oczach to ona zajmuje najważniejsze miejsce w domowej hierarchii.

Rysunek rodziny wskazuje też dużo bardziej skomplikowane relacje. Postać, która znajduje się najbliżej dziecka na rysunku, może świadczyć o najbliższej relacji dziecka z tą osobą. Także sposób rysowania rąk świadczy o tym, co maluch czuje wobec członków rodziny. Trzymanie się za rękę to bliskie i pełne miłości relacje z bliskimi, rak rąk u którejś postaci lub nawet całkowity brak postaci mogą sygnalizować, że dziecko źle się czuje z związku z daną osobą. Często dziecko nie potrafi tego powiedzieć głośno, a nawet nie jest tego do końca świadome myśli o rodzinie. Dobrze jest więc odkrywać znaczenie dziecięcych obrazków, by zgłębić świat dziecka.

Głowonogi w rysunku dziecka

W wieku 3 lat w twórczości malucha pojawiają się pierwsze próby rysowania postaci. Nazywa się je głowonogami, bo zwykle bohaterowie pozbawieni są tułowia, a ich kończyny połączone są bezpośrednio z głową. Nie martw się, jeśli na kartce jest mało szczegółów – detale pojawiają się w pracach maluchów dopiero w wieku 4-5 lat. Tego typu dzieła to przede wszystkim rysunki rodziny.

Co, jeśli dziecko umieszcza siebie na końcu?

Czasem się zdarza, że dziecko nie postrzega siebie jako członka rodziny. Zdarza się to wtedy, gdy relacje w rodzinie w jakiś sposób kuleją. Jeśli rysunek samego siebie zajmuje ostatnie miejsce na kartce, a do tego jest znacznie mniejszy od rysunków pozostałych członków, maluch może czuć się odrzucony, niedostrzegany lub gorszy od reszty rodzeństwa. U młodszych dzieci to rysunek mówi takie rzeczy za dziecko, bo ono samo jeszcze nie wie, jak czuje się wobec relacji w domu. U starszych dzieci rysunek może powiedzieć nam, co dziecko myśli o rodzinie, a co boi się powiedzieć na głos.

Jak interpretować rysunki dziecka?

Tak naprawdę wskazówki o tym, jak interpretować rysunki dziecka, najbardziej przydają się rodzicom kilkulatków. Warto interpretować rysunki 6-latków i starszych dzieci, które potrafią już rysować szczegóły i z ich obrazków wyłania się już pewien charakter.

Staranność rysunku – poznaj charakter maluszka

Staranność rysunku jest zależna od wieku Twojego szkraba, ale już od pierwszych kresek możesz dowiedzieć się wiele o jego usposobieniu. Jeśli maluszek kreśli dokładnie i starannie, może to świadczyć o prawidłowym rozwoju. Przyjrzyj się temu, w jaki sposób dziecko tworzy swoje dzieło. Jeżeli są to zamaszyste, długie linie o mocnym nacisku, to prawdopodobnie Twoja pociecha jest bardzo energiczna, odważna i ekstrawertyczna. Rysunek dziecka odznaczający się delikatnymi kreskami i małym naciskiem wskazują, że dziecko może być nieśmiałe. Staranny rysunek zwłaszcza w późniejszych latach to jasny znak – Twoje dziecko ma talent.

Warto nadmienić, że siła nacisku kredek również świadczy o tym, co dziecko czuje wobec rodziny. Jeśli wszystkie rysowane postaci mają mniej więcej taką samą grubość kreski i intensywność kolorów, nie ma sensu doszukiwać się w nich ukrytych znaczeń. Jeśli jednak tylko jedna postać na rysunku ma grube kontury i wygląda, jakby dziecko rysowało ją z większym zaangażowaniem, większymi emocjami, z tą osobą może ją łączyć większa miłość czy przyjaźń, bądź zupełnie odwrotnie - być może maluch wyjątkowo jej nie lubi. Zwracaj uwagę na takie niepokojące szczegóły rysunku dziecka, jak np. nóż czy pistolet w ręku postaci. Jeśli dziecko "wkłada" te przedmioty w ręce rodziców albo rodzeństwa, może to sygnalizować nadmierną agresję dziecka albo czuje się ono zagrożone ze strony tych osób.

Kolory w rysunkach dzieci – co oznaczają?

Zwróć uwagę na to, jakich kolorów używa mały artysta – interpretacja rysunku w dużej mierze opiera się właśnie na nich. Znaczenie barw na rysunku jest dość proste w interpretacji.

Ciepłe kolory - Barwy ciepłe, takie jak czerwony, żółty i pomarańczowy to kolory, których użyje pogodny, energiczny malec.
Chłodne kolory - Dzieci bardziej spokojne i wyważone użyją kolorów zimniejszych: niebieskiego, fioletowego czy zielonego.
Ciemne kolory i czarny - Częste sięganie po kolory ciemne (na przykład czarny) może sugerować zmęczenie lub brak poczucia bezpieczeństwa. Ale nie martw się na zapas – czasami może okazać się, że grube czarne kreski na środku kartki to luźna interpretacja drewnianego domku letniskowego.

Rysunki dziecka i kolory wykorzystane zawsze lepiej osadzić w kontekście rozmowy z dzieckiem.

Malec używa barw ciemnych do rysowania bliskich

Jeśli dziecko rysuje linie postaci na czarno, podczas gdy inne rysuje w różnych kolorach, może ta postać nie budzi w nim sympatii. Oczywiście wyjątkiem jest, jeśli dana osoba na co dzień ubiera się w takie barwy – wtedy może być to po prostu skojarzenie cech charakterystycznych.

Brak szczegółów rysunku – co to znaczy?

Twoje dziecko już dawno powinno być na etapie szczegółowego rysowania, ale często zdarzają mu się oszczędne, czy wręcz ubogie obrazki? Jak interpretować rysunki tego rodzaju? Może to świadczyć, że malucha być może coś trapi, co nie pozwala mu się skupić albo co go wewnętrznie blokuje.

Rysunki dzieci z autyzmem

Co pojawia się na rysunku dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu? Warto o tym wspomnieć, bo liczba dzieci diagnozowanych pod kątem autyzmu i Zespołu Aspergera jest dziś duża, a rysunki dzieci z tymi problemami bywają szczególne. Np. rysunki dzieci z Zespołem Aspergera obfitują w różnorodne geometryczne formy, schematy, w które wpisane są cyfry i litery. Poza tym rysunek dziecka z ZA pełen jest fantazyjnych stworzeń, pojazdów i konstrukcji. Dziecko rysuje bardzo dużo i bardzo szczegółowo. Rysunek nie świadczy jednak o zaburzeniach, nie traktuje się go jako kryterium rozpoznania autyzmu.

Jak wspierać dziecko w rysowaniu?

Żeby dobrze zrozumieć świat malucha, staraj się nie ingerować w jego twórczość. Nie mów, co ma rysować i w jaki sposób. Rysowanie to świetny sposób na zabawę z dziećmi, nie rób więc z tego obowiązku ani nie Twórz rygorystycznych reguł. Malowanie i rysowanie dla dzieci to pole do kreatywnej ekspresji, nie tłum jej! Pochwal to, co Twój szkrab stworzył i staraj się pytać o najmniejsze szczegóły. Odpowiedź może Cię bardzo pozytywnie zaskoczyć! Jak już pewnie zdążyłaś się przekonać – dziecięca wyobraźnia nie zna granic.

Jeśli rysowanie dziecka często wykracza poza ramy kartki papieru (czyli dziecko ciągle rysuje po dywanie, podłodze, nawet ścianach), postaraj się umożliwić mu więcej przestrzeni do rysowania. Nie denerwuj się na nie, zwłaszcza, jeśli brzdąc lubi malowanie. Mógłbyś go niepotrzebnie zrazić do rysunku. Zamiast tego kup mu sztalugę z rolką papieru albo pomaluj jedną ze ścian pokoju farbą tablicową. Kredki to przecież nie jedyny sposób na rysunki.

Rysowanie jest świetne! Zajmuje dziecko bez reszty, rozwija jego wyobraźnię i pomaga mu się uzewnętrznić. Rysunek mówi też wiele rodzicom, wskazuje zainteresowania dziecka i tempo jego rozwoju. Do tego rysunek rodziny może zdradzić szczegóły relacji, jakie Was łączą. Bierzcie kartkę w dłoń i do dzieła! Po kreatywnych wysiłkach, możecie wyczyścić zabrudzone rączki kosmetykami dla dzieci i niemowląt, np. nawilżanymi chusteczkami.